Szympansy zamieszkują lasy tropikalne i sawannę drzewiastą Afryki Środkowej i Zachodniej. Żyją we wspólnotach liczących 25 – 80 osobników. Aktywne są w ciągu dnia. Pokarm stanowią owoce, liście, pąki, orzechy, nasiona, kora, kwiaty, owady, okazjonalnie drobne ssaki.
Noce spędzają na drzewach, w gniazdach budowanych codziennie na nowo. Członkowie stada porozumiewają się za pomocą dźwięków, mimiki, gestykulacji, zapachu oraz różnych póz ciała. Samica rodzi jedno młode, które jest karmione mlekiem do 2- 4 roku życia. Rekord długości życia szympansa (samica) w ogrodach zoologicznych wynosi 59 lat i 4 miesiące, w naturze średnio do 50 lat. Wzajemne iskanie spełnia ważną rolę w życiu społecznym tych człekokształtnych małp: minimalizuje agresję, częściowo służy dbaniu o higienę członków stada. W gdańskim zoo, tym inteligentnym ssakom, pokarm podawany jest w urozmaicony sposób, na przykład w formie lodów z owocami podczas upalnych dni lub poprzez ukrywanie smakołyków w zakamarkach wybiegu.
Nasza grupa szympansów liczy obecnie 9 osobników. Najstarsza jest Kasia, która przyjechała do oliwskiego zoo z Wielkiej Brytanii w 1977 roku jako roczne szympansiątko. Wraz z Karolem, ulubieńcem pracowników i Gości zoo, do 2004 roku Kasia tworzyła trzon szympansiej rodziny. Przez te wszystkie lata mogliśmy obserwować jak Kasia odchowuje kolejne dzieci i uczy pozostałe samice opieki nad młodymi. U szympansów bardzo ważna jest nauka przez obserwację, mniejsze znaczenie ma instynkt. Młode samice szympansów opiekują się swoim młodszym rodzeństwem, doświadczenie to pomaga w późniejszym odchowie własnych dzieci. Joery i Goya przyjechały do oliwskiego zoo w 2006 roku z ogrodu zoologicznego w Arnhem. Joery nie od razu został zaakceptowany przez nasze samice. Ten młody, silny i energiczny szympans musiał zaskarbić sobie serca samic, szybko jednak zrozumiał że siłą nic nie zdziała i znacznie lepsze skutki odniesie łagodnością i czułością.
Warto zatrzymać się na dłużej przy wybiegu szympansów, żeby zaobserwować złożone zachowania tych inteligentnych małp. Gdzie zaledwie kilka chwil dzieli od wielkiej awantury i kłótni do wzajemnego wsparcia i rodzinnej sielanki.
Czy wiesz, że … Szympans to nasz bliski krewniak, szacuje się, że z człowiekiem łączy go 98% wspólnych genów. O inteligencji i manualnych zdolnościach szympansów świadczy wykonywanie przez nie narzędzi oraz posługiwanie się nimi, na przykład w celu wydobycia termitów z kopca lub miodu z gniazda pszczelego.
- nazwa łacińska: Pan troglodytes
- nazwa angielska: Chimpanzee
- status zagrożenia: IUCN Red List – E – bardzo zagrożony
- CITES – Konwencja Waszyngtońska – Załącznik I
- ESB – gatunek objęty regionalną, europejską księgą rodowodową
